سنخ‌شناسی رفتار سیاسی مخالفان امام علی علیه‌السلام در دوره خلافت

خلافت امام علیعلیه‌السلام (40 ـ 35 هـ .ق) با بروز مخالفت‌های آشکار برخی افراد همراه بود و جنگ‌های جمل، صفین و نهروان از نتایج آن است. با بررسی گزارش‌های تاریخی، تغییر رفتار سیاسی مخالفان امام قابل تامل است و پاسخ به چیستی و چگونگی تغییر رفتار مذکور مسأله اصلی پژوهش حاضر می‌باشد. بدین منظور با بهره‌گیری از رویکرد روشی توصیفی سنخ‌شناسی به بررسی رفتار سیاسی 296 تن از مخالفان علیعلیه‌السلام با در نظر گرفتن تغییرات آن، طی دوره خلافت ایشان پرداخته شده است. یافته‌ها بیانگر چهار گونه رفتار سیاسی است که عبارتند از: همراهی سپس مخالفت (حدود 44.59%)، مخالفت سپس همراهی (حدود 4.39%)، مخالفت سپس همراهی سپس مخالفت (حدود 1.01%) و مخالفت تداومی (حدود 50%). یافته‌های نوین پژوهش حاضر به دلیل بهره‌گیری از آنها در مطالعه‌های عمیق نظریه‌پردازی و میان رشته‌ای دارای اهمیت کاربردی است.